O niedofinansowaniu budżetówki w Polsce mówi się od lat. Jednak nowy ranking zarobków nauczycieli rzuca nowe światło na ten problem. Okazuje się, że w porównaniu do płacy minimalnej początkujący nauczyciele w Polsce są jednymi z najmniej zarabiających w całej Europie.
– Jeżeli nie zadbamy o edukację, to będziemy mieli do czynienia z narastającym kryzysem. Nas, jako państwa, nie stać na tanią edukację, nie możemy nie interesować się problemem, nie możemy tego zjawiska bagatelizować – przekonywał już w sierpniu 2022 r. Sławomir Broniarz, prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP), który w imieniu środowiska pedagogów regularnie upomina się o podwyżki.
O tym, że argumenty są uzasadnione, świadczy wykres przygotowany przez Eurostat i Eurydice. Przedstawia stosunek wynagrodzeń początkujących nauczycieli do płacy minimalnej w poszczególnych państwach Europy w latach 2020–2021.
W latach, których dotyczy wykres, płaca minimalna w Polsce wynosiła 2600 zł brutto (2020 r.) i 2800 zł brutto (2021 r.). Polska uplasowała się na końcu rankingu ze wskaźnikiem 1,1.
Niewiele lepsza sytuacja panuje na Słowacji (1,2), we Francji (1,4) i w Grecji (1,4). Wyprzedzają nas także takie państwa jak: Albania, Rumunia, Serbia czy Węgry (po 1,5).
Na czele rankingu uplasowały się Niemcy (2,8). Dość wysoką lokatę zajmują także inni sąsiedzi Polski – Litwa i Czechy (2).
Minimalne wynagrodzenie nauczycieli określa rozporządzenie ministra edukacji i nauki. Obecne stawki prezentują się następująco:
Tymczasem, od 1 stycznia 2023 r. płaca minimalna wynosi 3490 zł. Zatem nauczyciel początkujący dostaje o 66 zł mniej niż najniższa krajowa. – Nauczyciel początkujący, mający pięć lat studiów za sobą, mający przygotowanie pedagogiczne, zarabia dzisiaj mniej, niż wynosi płaca minimalna – ocenił Broniarz, cytowany przez Interię. Jego zdaniem to sytuacja "niedopuszczalna i skandaliczna".
Tę różnicę rekompensuje dodatek wyrównawczy. W tym roku pieniądze wyrównujące pensje do płacy minimalnej trafią do tysięcy nauczycieli.
Swoim paskiem płacowym podzieliła się z portalem edziecko.pl jedna z nauczycielek. Kobieta, która we wrześniu rozpoczęła pracę w szkole podstawowej, otrzymuje co miesiąc 2623,91 zł netto.
Minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek proponuje, aby wynagrodzenia nauczycieli wzrosły o 7,8 proc. To mniej od inflacji w grudniu 2022 r. (16,6 proc. rdr.), a także od inflacji średniorocznej w całym ubiegłym roku (14,4 proc.). To na razie projekt i nic nie jest jeszcze przesądzone.
Tymczasem ZNP domaga się podwyżki kwoty bazowej rzędu 22,5 proc. i wypłaty dodatku inflacyjnego. Postuluje także powiązanie pensji nauczycieli ze średnim wynagrodzeniem w gospodarce. Z najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że w IV kwartale 2022 r. średnia płaca w Polsce wyniosła 6733,49 zł.