W pierwszy sierpniowy weekend dr Sławosz Uznański, który będzie drugim Polakiem w kosmosie, wprowadził się do Houston. Będzie pełnił funkcję specjalisty w misji Axiom 4. Przybliżamy sylwetkę jego osoby, cele misji i historię zmagań o to, by wysłać kolejnego naszego rodaka w przestrzeń kosmiczną.
W ubiegłym roku ówczesny minister rozwoju Waldemar Budka poinformował, że dr Sławosz Uznański został oficjalnie wybrany do misji na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). 5 sierpnia br. firma Axiom Space ogłosiła, że załoga jej czwartej komercyjnej misji kosmicznej przybyła do Houston, w celu rozpoczęcia ostatniego etapu przygotowań pod okiem specjalistów z NASA, SpaceX i ich własnych.
Axiom 4 (Ax-4) to kolejna komercyjna misja załogowa firmy na Międzynarodową Stacją Kosmiczną (ISS), we współpracy z Indyjską Organizacją Badań Kosmicznych (ISRO), oraz Polską (POLSA) ze wsparciem Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) i Węgrami. Czwórkę astronautów na orbitę wyniosą rakieta Falcon 9 i statek kosmiczny Dragon od SpaceX, gdzie spędzą około 14 dni na ISS. Start planowany był na październik bieżącego roku, ale jest duże prawdopodobieństwo, że ten nastąpi w 2025 roku, co potwierdza również nasz rodak.
To druga misja Axiomu, gdzie prywatna firma łączy siły z ESA.
W skład załogi Ax-4 wchodzą: komandor Peggy Whitson, pilot misji Shubhanshu Shukla z Indii, specjalista misji Sławosz Uznański z ESA/Polska i specjalista misji Tibor Kapu z Węgier.
Celem Ax-4 jest podkreślenie możliwości komercyjnego podboju kosmosu, z demonstracją badań naukowych i możliwości technologicznych. Będzie to też pierwszy lat od czterech dekad, gdy nasz rodak opuści Ziemię.
Ministerstwo Rozwoju i Technologii poinformowało, że razem z agencją ESA będą zarządzać wszystkimi aspektami wymaganymi do przygotowania i zakończenia misji, w tym dostępem do obiektów szkoleniowych i instruktorów, certyfikacją sprzętu i bezpieczeństwa, zarządzaniem na orbicie oraz wsparciem po misji.
– Poza testami polskiej technologii na niskiej orbicie Ziemi, ważny jest dla nas również aspekt edukacyjny. Mamy nadzieję, że lekcje transmitowane z ISS poprowadzone przez polskiego astronautę dotrą do tysięcy uczniów i przełożą się na duże zainteresowanie tematyką kosmosu wśród młodych Polaków – powiedziała wiceminister rozwoju i technologii Kamila Król.
Dr Sławosz Uznański urodzony w 1984 roku pochodzi z Łodzi. Z jego biografią pełną imponujących osiągnieć możemy zapoznać się na stronie Polskiej Agencji Kosmicznej POLSA.
W 2008 roku ukończył z wyróżnieniem Politechnikę Łódzką z tytułem magistra inżyniera, co powtórzył również na Uniwersytecie Nantes i na Politechnice w Nantes, we Francji. W 2011 roku obronił z wyróznieniem doktorat na Uniwersytecie w Aix-Marseille.
Jego specjalizacją jest działanie promieniowania na materiały stosowane w lotach kosmicznych, w tym elektroniki. Jest współautorem ponad 50 artykułów naukowych i autorem książki o efektach promieniowania
Pracował jako ekspert techniczny i recenzent w programie Horyzont 2020 dot. europejskiej niezależności i konkurencyjności technologicznej w sektorze kosmicznym dla Reseach Executive Agency (REA) przy Komisji Europejskiej (2019 r.). Prowadził też wykłady dotyczące projektowania systemów kosmicznych na międzynarodowych szkołach inżynierskich, organizował warsztaty między CERN i NASA oraz dla sektora prywatnego.
W latach 2008-2011 pracował jako inżynier ds. efektów promieniowania w STMicroelectronics projektujący nowe europejskie technologie cyfrowe CMOS do zastosowań kosmicznych.
Jest autorem książki na temat efektów promieniowania w układach elektronicznych i współautorem ponad 50 artykułów w czasopismach i na konferencjach naukowych. Recenzował również wiele projektów satelitów komercyjnych oraz projektów związanych z polskim sektorem kosmicznym.
W czasie wolnym podbija również góry i żeglarskie regaty. Swoimi przygotowaniami do misji i ciekawostkami z życia astronauty dzieli się również na mediach społecznościowych.
Kiedy dr Uznański był jeszcze członkiem rezerwowego korpusu astronautów ESA, w imieniu INNPoland rozmawiał z nim nasz redaktor, Paweł Orlikowski.
– To są lata pracy – podkreślił dr Sławosz Uznański. – Są dwie ścieżki kariery, żeby zostać astronautą. Albo jako pilot wojskowy, albo jako naukowiec. Ale, tak czy inaczej i z jednej i z drugiej ścieżki kariery trzeba być bardzo dobrym w tym, co się robi. A później już podczas treningu dla astronautów wszyscy są traktowani równi. Tak więc naukowcy muszą nauczyć się latać, a ci, co latają, przeprowadzać eksperymenty naukowe.
W wywiadzie poruszono również tematy rozwoju technologii w agencjach rządowych (w tym sztucznej inteligencji) i wzajemnych relacjach technologii kosmicznych z rynkiem komercyjnym oraz kariery naukowca.
– To jedno z zadań stojących przede mną: opowiadanie o technologii kosmicznej. Po co nam jest kosmos i co wraca do nas, do społeczeństwa – tłumaczył dr Uznański. – Nasza nowoczesna gospodarka jest oparta o technologie kosmiczne, czy sobie zdajemy z tego sprawę, czy nie.
Pierwszym polskim astronautą był Mirosław Hermaszewski (zm. w 2022 roku), 45 lat temu. Brał udział w misji statku kosmicznego Sojuz 30 razem z Białorusinem Piotrem Klimiukiem. W czasie 8-dniowej misji dokonano 126 okrążeń Ziemi i zostało ustanowionych kilka rekordów Polski zatwierdzonych przez FAI (Międzynarodową Federację Lotniczą); m.in.: wysokość – 363 km, prędkość lotu – 28 tys. km/h, czas trwania lotu – 190 godzin 3 minuty 4 sekundy, przebyty dystans – 5 273 257 km.
Z kolei w 2018 roku do Donalda Trumpa apel o udział Polaka w misjach załogowych NASA wystosował Lech Wałęsa razem z Janem Rulewskim, ówczesnym senatorem Platformy Obywatelskiej. Zebrali pod nim 11 podpisów.
Po decyzji ESA o wybraniu Sławosza Uznańskiego do misji na ISS Jan Rulewski wyraził zadowolenie. Ta decyzja oczywiście nie ma nic wspólnego z apelem, ale były senator przyznał, że niektórzy odpowiadali mu wtedy, że Polak nie poleci w kosmos wcześniej niż przed 2030 rokiem.
POLSA
strona Polskiej Agencji Kosmicznej
List do Donalda Trumpa
Lech Wałęsa, Jan Rulewski
Zobacz także