Będzie pierwszy polski park narodowy od 24 lat. Historyczna decyzja

Zaczęło się od mieszkańców. To oni jako pierwsi zwrócili się do Ministerstwa Klimatu i Środowiska z apelem o objęcie unikatowego przyrodniczo obszaru Międzyodrza najwyższą formą ochrony. Wniosek, który zyskał aprobatę gmin Kołbaskowo, Widuchowa, Miasta Szczecin oraz powiatów gryfińskiego i polickiego, stał się podstawą historycznej decyzji.

"Od 30 lat wiele osób walczyło o ten park. Dzisiejsza decyzja zamyka etap samorządowy – teraz czas na rząd" – podkreśliła minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska.

Park Narodowy Doliny Dolnej Odry powstanie na terenie obecnego parku krajobrazowego Międzyodrze – jednej z ostatnich dzikich i niemal nietkniętych przyrodniczo krain w Europie Środkowej. 

To rozległe torfowiska, rozlewiska, mokradła, kanały i jeziora – w dużej mierze niedostępne dla człowieka, co sprzyja wyjątkowej różnorodności biologicznej.

Na tym obszarze występuje m.in. 237 gatunków ptaków (w tym czajki, rybitwy czarne, cyranki), ponad 460 gatunków roślin (jak grzybieńczyk wodny), a także 38 gatunków ryb, w tym zagrożony wyginięciem jesiotr ostronosy. 

W granicach Międzyodrza znajdują się również zabytkowe budowle hydrotechniczne – świadectwa bogatej historii tego regionu.

Po uzyskaniu zgody sejmiku, Ministerstwo Klimatu i Środowiska kieruje projekt ustawy o utworzeniu parku do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Kolejnym krokiem będzie uchwalenie ustawy i wydanie rozporządzenia Rady Ministrów określającego granice parku oraz jego otuliny. 

Jeśli tempo prac zostanie utrzymane, Park Narodowy Doliny Dolnej Odry może powstać jeszcze w 2025 roku.

Jak ujął to wojewoda zachodniopomorski Adam Rudawski: "Mamy pierwszy krok w tym trójskoku, ale ten krok rozpędza cały projekt. Nie sądzę, aby coś go zatrzymało, dlatego, że to sami obywatele chcieli tego parku".

Ochrona przyrody to główny cel, ale nie jedyny. 

Nowy park narodowy to także szansa na rozwój regionu – przede wszystkim turystyki, edukacji ekologicznej oraz lokalnych usług. Powstaną nowe miejsca pracy, m.in. w gastronomii, hotelarstwie, przewodnictwie czy w administracji parku. Co więcej, samorządy mogą liczyć na zwiększone wpływy z subwencji ekologicznej i rezerw budżetowych.

Dla przykładu, gmina Widuchowa ma otrzymać nawet 4,9 mln zł z rezerwy celowej budżetu państwa, a zwiększenie subwencji ogólnej dla tej gminy oszacowano na 1,07 mln zł. Z kolei Kołbaskowo zyska około 273 tys. zł, a Szczecin – 25 tys. zł.

Planowane granice parku zostały tak wytyczone, by z jednej strony zapewnić maksymalną ochronę cennych zasobów przyrodniczych, a z drugiej – umożliwić dotychczasowe funkcjonowanie na tym terenie, m.in. żeglugi, rybactwa i rolnictwa. 

Wyłączone z obszaru parku będą np. kanały Klucz–Ustowo i Gartz–Marwice oraz drogi przebiegające przez ten teren, w tym autostrada A6.

Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, PAP