System kaucyjny wchodzi do Polski. I jest pierwszy przykład jego omijania w sklepach, skrytykowany przez wiceministra.
Ustronianka wypuszcza butelki omijające system kaucyjne o 0,001 l. Wiceminister Szyszko: "Wstyd". Fot. Michał Grocholski/Robert Kowalewski/Agencja wyborcza.pl/Kaufland

Od 1 października oficjalnie rozpoczyna funkcjonowanie system kaucyjny. W wielu miejscach budzi wątpliwości i sprytni producenci już obchodząc przepisy, wypuszczając specjalne butelki. Spotkało się to z krytyką wiceministra Jana Szyszko.

REKLAMA

Odpowiednio oznaczone napoje w plastikowych butelkach (do 3 l) i metalowych puszkach (do 1 l) od 1 października 2025 r. mają doliczaną kaucję, którą odzyskamy po ich oddaniu – całe 50 groszy. Przepisy precyzyjnie określają pojemności tych butelek, więc chyba każdy spodziewał się, że aby, uniknąć kaucji wejdą nowe rozmiary opakowań. I mamy już przykład butelek z wodą Ustronianka w pewnej popularnej sieci sklepów, gdzie przepisową granicę przekroczono dosłownie o włos.

Butelka nie podlega systemu kaucyjnemu

"Ta butelka nie podlega systemowi kaucyjnemu" – informuje slogan w gazetce sieci Kaufland (także w aplikacji). Woda źródlana Ustronianka wypuściła opakowania o pojemności 3,001. Dosłownie o ten 0,001 l uwalniają się od doliczania opłaty, która miała posłużyć zmniejszeniu ilości plastiku w obiegu.

A kontrowersyjnym rozwiązaniem zapewniają sobie przy okazji darmową reklamę. Nie jest to precedens. W 2024 roku wszedł zakaz sprzedaży napojów energetycznym dla nieletnich, więc na rynek natychmiast weszły napoje zawierające mniej niż przepisowe 150 mg/l kofeiny lub tauryny, tzw. "easy boost".

Wiceminister Jan Szyszko nazwał pomysł Ustronianki "czystym antypolskim cwaniactwem".

Informujemy, że promocja nie zostanie zrealizowana, a wspomniany produkt został natychmiast wycofany ze sprzedaży i nie będzie dostępny w naszych sklepach. Pragniemy jednoznacznie podkreślić, że naszym celem nigdy nie było i nie będzie obchodzenie systemu kaucyjnego. Pojawienie się tej oferty było błędem, a nie działaniem wynikającym z naszej strategii. Skala ewentualnej sprzedaży tego artykułu w porównaniu z naszym całym asortymentem napojów byłaby marginalna. Jeżeli jednak, choć w minimalnym stopniu mogłaby ona podważać słuszne i dobre rozwiązania proekologiczne, których elementem jest system kaucyjny, to byłaby sprzeczna z ideami, które przyświecają naszej sieci i są przez nas realizowane od początku obecności Kaufland w Polsce. Ta sytuacja wymagała od nas zdecydowanej reakcji, a produkt niezwłocznie wycofaliśmy ze sprzedaży. (...) Zrobimy wszystko, aby podobne błędy nie miały miejsca w przyszłości.

Martin Piterák, prezes zarządu Kaufland Polska

oświadczenie sieci Kaufland

System kaucyjny w Polsce

System kaucyjny od 1 października obejmuje butelki plastikowe o pojemności do 3 litrów i metalowe puszki do 1 litra, z kaucją 50 groszy. Od 1 stycznia 2026 r. dojdą również szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra, z kaucją 1 zł. Opakowania muszą być specjalnie oznakowane na etykiecie, kaucja doliczana jest jako osobna pozycja na paragonie. System celowo nie obejmuje opakowań jednorazowych i innych, jak popularnych "małpek".

Gdzie możemy dokonać zwrotu opakowań? Tu zaczynają się najczęściej wymieniane problemy z systemem – obowiązek zbiórki i zwrotu butelek czy puszek dotyczy punktów sprzedających napoje, których powierzchnia handlowa przekracza 200 m kw. Wiele osób pisze na mediach społecznościowych, że w małych polskich miejscowościach to oznacza czasem męczące wyprawy.

Przy czym butelki i puszki dalej można wyrzucać odpowiednio posegregowane, tylko tracimy wtedy możliwość odzyskania pieniędzy. Mniejsze sklepy są zobowiązane do odbierania napojów szklanych w butelkach szklanych wielokrotnego użytku.