Pieniądze po zmarłych czekają w ZUS. Też o tym nie pamiętałem, a proces jest prosty

W przypadku śmierci osoby ubezpieczonej w ZUS (a więc np. każdego emeryta, osoby pracującej) środki zgromadzone na jego koncie przepadają, z wyjątkiem składek emerytalnych. Środki ze składek można odzyskać na wniosek rodziny, osoby wskazanej przez zmarłego lub spadkobierców.

Procedura nie jest oczywista dla każdego. W końcu jesteśmy przed nią zmuszeni stanąć bardzo rzadko. Pieniądze zgromadzone na subkoncie w ZUS podlegają dziedziczeniu, czyli ubezpieczeni sami wskazują, kto po ich śmierci przejmie zgromadzone oszczędności. Może to być więcej niż jedna osoba. Proces nie rozpoczyna się automatycznie: nawet jeśli jesteśmy upoważnieni, musimy sami się zgłosić. Wcześniej jednak powinniśmy dostać powiadomienie o takiej możliwości. Jeśli zmarły posiadał wspólność majątkową, pieniądze zostaną podzielone.

Jeśli brakuje nam informacji i nie mamy dostępu do dokumentów zmarłego, możemy potwierdzić to w ZUS-ie, jest do tego potrzebny oddzielny wniosek. Warto pamiętać, że musimy dostarczyć prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt posiadania dziedziczenia.

Formularze do wniosków pobierzemy na stronie ZUS, dostaniemy je w oddziałach lub wypełnimy elektronicznie. Może okazać się, że konieczne będzie poświadczenie oryginalnych dokumentów osobiście. Do złożenia wniosku do ZUS po odzyskanie pieniędzy z subkonta, potrzebujemy dostarczyć następujące dokumenty:

W przypadku OFE należy najpierw skontaktować się funduszem. Małżonkowie po zmarłych otrzymują zwykle połowę środków, a reszta trafia do uprawnionych osób. To OFE kontaktują się bezpośrednio z ZUS w sprawie wypłaty pieniędzy.

Jeśli ubezpieczony ma subkonto w ZUS i jednocześnie jest członkiem OFE, wskazanie osób uprawnionych do środków zapisanych na rachunku w OFE i subkoncie w ZUS powinien złożyć w swoim OFE. Środki z OFE nie podlegają opodatkowaniu, ale wypłata pieniędzy przez ZUS – już tak. Nie musimy przejmować się dodatkowymi formalnościami. ZUS samodzielnie potrąci zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych.

OFE ma obowiązek zawiadomić ZUS o:

Wedle danych ZUS średnia funduszy odłożonych ze składek to 29 tys. zł, ale w praktyce spodziewajmy się dużo mniejszych kwot. Część ze środków z subkonta mogła zostać wykorzystana do wypłaty świadczeń emerytalnych.

Rodzina może otrzymać również tzw. wypłatę gwarantowaną, jeśli emeryt zmarł w ciągu 3 lat od przyznania emerytury i miał świadczenie wypłacane na nowych zasadach (osoba urodzona po 1948 roku). Średnio odzyskuje się wtedy kilkanaście tysięcy złotych.

Pieniądze nie wrócą do nas natychmiast, musimy być cierpliwi. Oszczędności zmarłego powinny trafić a konto w terminie do trzech miesięcy od daty złożenia wniosku.

Od 1 listopada br. zaczęły obowiązywać nowe przepisy dotyczące zasad postępowania z tzw. rachunkami uśpionymi i wygasłymi, czyli po osobach zmarłych. Wprowadziła je lipcowa ustawa.

Nowelizacja prawa bankowego pozwala na szybkie zamknięcie takich rachunków i nakłada obowiązek dla banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK) uzyskiwanie informacji o dacie śmierci klienta bezpośrednio z rejestru PESEL.

Ustawa ułatwia spadkobiercom odzyskiwanie środków z kont uśpionych, bez skomplikowanych procedur. Jest to szczególnie ważne wobec tych zmarłych, którzy posiadali oszczędności w kilku bankach, a odzyskiwanie ich było czasochłonnym zajęciem dla dziedziców.