Żyjemy coraz dłużej... ale nie w Polsce. Możemy umrzeć szybciej - nie tylko przez pandemię

Natalia Gorzelnik
Najbardziej - bo prawie o dwa lata - zmniejszyła się oczekiwana długość życia mieszkańców województwa świętokrzyskiego. Minimum to rok życia mniej - w warmińsko-mazurskiem. W 2020 r., w całej Polsce nastąpił gwałtowny spadek oczekiwanej długości trwania życia, zarówno dla mężczyzn, jak i dla kobiet. Główną przyczyną jest pandemia, ale nie tylko.
W Polsce podobnie jak w innych krajach umieralność wśród mężczyzn jest wyższa względem kobiet. Skala tego zjawiska jest natomiast znacznie większa niż w większości krajów europejskich. FOT. AGNIESZKA SADOWSKA / AGENCJA GAZETA

Trwanie życia

W większości krajów w ostatnich lata obserwowano istotny wzrost długości przeciętnego trwania życia. Jedną z kluczowych przyczyn tego zjawiska było osiągnięcie istotnych postępów w zakresie profilaktyki i ochrony zdrowia. Szczególnie ważnym czynnikiem był również spadek wskaźnika umieralności niemowląt, który ma miejsce w przeważającej liczbie państw świata.

Pomimo faktu, że na przestrzeni ostatnich trzech dekad również w Polsce obserwowane było wydłużanie się przeciętnego trwania życia, to epidemia COVID-19 spowodowała jego nagły duży spadek, a jej skutki mogą być odczuwane przez wiele lat - informuje GUS.


Jak zaznaczono w opracowaniu, nie wiadomo kiedy nastąpi koniec pandemii, ani jak szybko wskaźniki trwania życia powrócą do poziomów obserwowanych przed epidemią. To dlatego, że na skrócenie życia Polaków wpływ ma również wiele innych czynników.

Do zahamowania przyrostu trwania życia w Polsce mogły przyczynić się m.in. problemy organizacyjne i kadrowe służby zdrowia, których odbiciem jest między innymi zmniejszenie liczby łóżek w szpitalach na 10 tys. ludności.

Obserwowany jest również wyraźny wzrost liczby osób otyłych w Polsce (w 2004 r. udział mężczyzn z nadwagą wyniósł 19,8% oraz otyłych 2,6%. w 2014 r. odpowiednio – 44,1% i 18,1%.)

Istotnym czynnikiem wpływającym na skrócenie życia Polaków może być również zanieczyszczenie powietrza oraz związany z nim ewentualny wzrost zachorowalności na choroby układu oddechowego.

Długość życia w Polsce

W Polsce, podobnie jak w innych krajach, umieralność wśród mężczyzn jest wyższa względem kobiet. Skala tego zjawiska jest natomiast znacznie większa niż w większości krajów europejskich. W 2020 r. różnica wyniosła ona 8,1 roku.

W 2020 r. przeciętne trwanie życia mężczyzn zamieszkałych w miastach wynosiło 72,9 roku i było o 0,8 roku dłuższe niż dla mężczyzn na wsi. W przypadku kobiet zamieszkałych w miastach trwanie życia wynosiło 80,8 roku i było o 0,2 roku wyższe niż dla kobiet na wsi.

Na skutek epidemii COVID-19 i związanej z nią zwiększonej liczby zgonów, trwanie życia w 2020 r., w porównaniu z 2019 r., uległo skróceniu o 1,5 roku w przypadku mężczyzn oraz o 1,1 roku w przypadku kobiet.

Jeżeli podzielić to na województwa, to w przypadku mężczyzn największy spadek oczekiwanej długości życia odnotowano w świętokrzyskim (1,8 roku), najmniejszy w warmińsko-mazurskim (o rok). Dla kobiet spadek najwyższy był w łódzkim i podkarpackim (1,4 roku), najniższy w kujawsko-pomorskim, pomorskim oraz zachodniopomorskim (0,6 roku).
Źródło: GUS

Polska a inne kraje UE

Jak wynika z analiz porównawczych przeciętnego trwania życia w wybranych krajach europejskich w 2019 roku, pod względem oczekiwanej długości trwania życia mężczyzn Polska (74,1 roku) zajmowała dopiero 29 miejsce spośród 36 krajów uwzględnionych w danych Eurostatu, wyprzedzając Czarnogórę, Serbię, Węgry, Rumunię, Bułgarię, Litwę oraz Łotwę.

W przypadku kobiet,Polska (81,9 roku) była nieco wyżej w tym zestawieniu tj. na 24 miejscu, gdyż oprócz wspomnianych krajów dodatkowo przeciętne trwanie życia było dłuższe niż w Turcji, Chorwacji, Słowacji, Albanii i Macedonii Północnej.