O tym ZUS ci nie powie. Zakład nie informuje o pieniądzach, które ci się po prostu należą

• Pieniądze z OFE się dziedziczy, ale mało kto o tym wie, dlatego zwykle zalegają na subkontach ZUS
• Spadkobiercy muszą się sami zgłosić po te środki po śmierci bliskiej osoby
• ZUS, choć ma informacje o śmierci ubezpieczonego, to nie dokonuje takiej wypłaty z urzędu

Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), od stycznia do sierpnia 2022 roku liczba wypłat środków z subkonta wyniosła 31,6 tysięcy, a ich kwota ok. 516 mln zł.

Jak podają eksperci cytowani przez Interię Biznes, to spadkobiercy muszą wykonać pierwszy krok. Brak działań z ich strony sprawia, że część pieniędzy wciąż pozostaje na subkontach ZUS.

Początek formalności to kontakt z Zakładem. Co najważniejsze, nie ma wyznaczonego terminu, w którym należy to zrobić. Warto pamiętać, że wypłacane środki podlegają zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

– ZUS nie ma interesu fiskalnego w tym, aby ktoś zgłaszał się po zaksięgowane pieniądze po zmarłym, nawet w sytuacji, kiedy komuś te środki się należą. ZUS nie prowadzi kampanii informacyjnej w tej kwestii. Jednak, moim zdaniem, powinien podejmować tego typu działania. Niestety, nie sądzę, żeby szybko coś się zmieniło w tej kwestii – komentuje radca prawna dr Karolina Mazur.

I podkreśla, że ZUS, choć ma informacje o śmierci ubezpieczonego, to nie dokonuje takiej wypłaty z urzędu. Następuje ona wyłącznie na wniosek spadkobiercy.

– W mojej ocenie należałoby uregulować te kwestie, chociażby poprzez zobowiązanie ZUS-u do informowania osób uposażonych o możliwości odebrania środków zgromadzonych na subkoncie – twierdzi dr Mazur.

Z kolei Marek Niczyporuk, doradca podatkowy i radca prawny z Kancelarii Ars AEQUI twierdzi, że zasadniczy kłopot polega na tym, w jaki sposób ZUS ma ustalić grono spadkobierców.

– Jednak z uwagi na to, że Zakład jest organem władzy państwowej, nie stanowiłoby większego kłopotu udostępnienie urzędnikom wglądu, np. do rejestru spadkowego – dodaje ekspert.

Jak dostać pieniądze?

By otrzymać środki zgromadzone na subkoncie ZUS przede wszystkim trzeba zgłosić się do macierzystej placówki i tam ustalić, czy zmarły rzeczywiście miał subkonto.

Jak informuje dr Karolina Mazur, do wniosku USS należy załączyć dokumenty, m.in. skrócony odpis aktu zgonu ubezpieczonego oraz oryginał lub kopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem prawomocnego postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku bądź zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia.

– Procedura jest skonstruowana w ten sposób, aby zweryfikować tożsamość spadkobiercy. ZUS dysponuje środkami wyłącznie na wniosek osób uprawnionych. W tej sprawie do Zakładu może się zwrócić beneficjent wskazany przez członka OFE, współmałżonek, były współmałżonek po rozwodzie lub też opiekun osoby niepełnoletniej, która dziedziczy środki albo spadkobierca – podkreśla Marek Niczyporuk.

ZUS ma obowiązek wypłacić należne pieniądze w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia takiego wniosku. Odziedziczenie pieniędzy z OFE i subkonta ZUS nie podlega opodatkowaniu od spadków i darowizn, ale to nie oznacza, że ZUS wypłaci dokładnie całą zgromadzoną kwotę.

- Zakład jako płatnik jest zobowiązany do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 19 proc. Potrąca więc daninę od przekazywanych środków, a na konto uposażonego trafia kwota pomniejszona o tę wartość - tłumaczy radca prawny Marek Niczyporuk.

Co to jest subkonto?

Subkonto to część konta ubezpieczonego. ZUS prowadzi je dla osób, które są członkami otwartych funduszy emerytalnych (OFE), oraz dla osób, które po 31 stycznia 2014 r. nie zdecydowały się na zawarcie umowy z OFE.

Środki na subkoncie podlegają podziałowi w przypadku:

• rozwodu;
• unieważnienia małżeństwa;
• ustania wspólności majątkowej w czasie trwania małżeństwa albo umownego wyłączenia lub ograniczenia wspólności ustawowej;
• śmierci osoby, dla której prowadzimy subkonto.

Jeśli zaistnieje któraś z powyższych okoliczności, środki z subkonta zostaną przekazane osobom uprawnionym – podaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Osoba, która przystępowała do OFE, mogła wskazać jedną lub więcej osób, którym będą przysługiwały zgromadzone przez nią środki po jej śmierci.

Gdy ubezpieczony ma subkonto w ZUS i jednocześnie jest członkiem OFE, proces podziału środków rozpoczyna się w otwartym funduszu emerytalnym. 

Po śmierci osoby, która była członkiem OFE należy poinformować fundusz, do którego należała, o jej śmierci i złożyć wniosek wraz z wymaganymi dokumentami. OFE podzieli środki zgodnie z dyspozycją członka OFE. 

Dziedziczy się zarówno środki, które przed śmiercią uzbierała zmarła osoba przed osiągnięciem wieku emerytalnego, jak i po jego osiągnięciu.