We wtorek zaćmienie słońca. Jak je oglądać, żeby nie zrobić sobie krzywdy?

• We wtorek 25 października będziemy mogli obserwować częściowe zaćmienie Słońca
• Najlepiej będzie je widać w północno-wschodniej Polsce, nieco gorzej na zachodzie
• Zaćmienie potrwa od 11:13 do 13:32
• Nie obserwuj słońca gołym okiem, podpowiadamy jak zobaczyć zaćmienie i nie uszkodzić sobie wzroku

We wtorek 25 października będziemy mieli okazję obserwować częściowe zaćmienie Słońca. Będzie ono widoczne na terenie całej Polski, chociaż mieszkańcy niektórych rejonów obejrzą nieco lepszy kosmiczny spektakl, niż inni.

Zaćmienie Słońca - gdzie i kiedy?

Najlepiej będzie je widać na północnym wschodzie kraju, gdzie Księżyc zasłoni Słońce w 45 procentach. Najsłabiej zaś na południowo – zachodnich krańcach Polski, gdzie zaćmienie obejmie od 33 do 35 proc. powierzchni Słońca. To i tak sporo – podobne zjawiska nie są częste, więc warto mu się dobrze przyjrzeć.

Zaćmienie będzie można oglądać mniej więcej od godziny 11:13 do godziny 13:32. Maksymalna wartość zaćmienia będzie widoczna w Polsce między godziną 12:14 a 12:26. Cały spektakl potrwa mniej więcej 2 godz. i 20 min.

Jak oglądać zaćmienie Słońca?

Nie gołym okiem. Grozi to uszkodzeniem wzroku i jest równie mądre, jak wpatrywanie się w palącą się żarówkę. Spójrz na księżyc w pełni – jest bardzo jasny, prawda? Aż oczy bolą. Teraz wyobraź sobie, że Słońce jest 400 tysięcy razy jaśniejsze. Jeśli myślisz o obserwacji zaćmienia przy pomocy lornetki albo teleskopu, porzuć ten pomysł. O ile podczas patrzenia na nie gołym okiem ryzykujesz łzawienie, ból i brak wyraźnego widzenia przez kilka minut, to przy użyciu sprzętu powiększającego możesz sobie poważnie uszkodzić wzrok.

Zapomnij też o nawet silnych okularach przeciwsłonecznych. Owszem, blokują one sporo światła, ale pozostają jeszcze inne rodzaje promieniowania, które mogą uszkodzić ci oczy. Nie patrz na słońce przez kliszę do zdjęć rentgenowskich ani płytę CD.

Najlepiej używać specjalnych filtrów fotograficznych. Są takie do aparatów. Teraz jest już trochę za późno na kupowanie ich przez internet, ale można poszukać ich w sklepach stacjonarnych. W wielu miastach są też sklepy astronomiczne, gdzie za kilka – kilkanaście złotych można kupić specjalne okulary do obserwowania zaćmienia. Za podobną kwotę można kupić też kawałek folii ND5. Blokuje ona 99,9 proc. promieni, ale umożliwia obserwację Słońca.

Folię można założyć na teleskop lub lornetkę czy aparat, ale trzeba pamiętać o jednym: umieszamy ją przed obiektywem, a nie za nim.

Niektórzy uważają, że do obserwacji zaćmienia nadają się gogle spawalnicze. W sieci można znaleźć informacje, że idealny stopień zaciemnienia to 13-14. Gogle o klasie 9-12 są za jasne, powyżej 15 - zbyt ciemne. Nie należy używać gogli z automatycznym ściemnianiem. Klasa 13-14 jest jednak rzadko dostępna w sprzedaży.

Projektor otworkowy – czyli jak obserwować zaćmienie bez patrzenia w słońce

Do bezpiecznej obserwacji zaćmienia możemy też wykorzystać kawałek kartonu i kartkę. To świetna opcja dla rodziców, łączy zabawę z wiedzą. Możemy do tego wykorzystać duży podłużny karton albo kartonową tubę. Oba końce kartonu zaklejamy. Z jednej – która będzie patrzyła w słońce – robimy małą dziurkę. Przy drugim końcu robimy z boku okienko, przez które możemy patrzeć na dno kartonu lub tuby od środka.

Kiedy odpowiednio ustawimy karton, na jego dni pokaże nam się obraz przysłoniętego przez Księżyc Słońca. Przy okazji możemy sobie pogratulować zbudowania pierwowzoru aparatu fotograficznego – camera obscura.

Co cię czeka podczas zaćmienia?

Może zrobić się zimniej. Temperatura może spaść nawet o kilka stopni. Po drugie – zrobi się ciszej i wiele osób będzie to w stanie wychwycić, ale raczej nie w mieście. Przestaną śpiewać ptaki, hałaśliwe na ogół zwierzęta wyciszają się podczas zaćmienia. Latem ucichłyby świerszcze i żaby. Nasze zwierzęta domowe również mogą być zdziwione.