Teren po lotnisku Chopina. Warszawa wreszcie ma szansę być wielka

Tak należy rozumieć wywiad, który ukazał się w jednym z biznesowych portali, gdzie prezes banku Pekao, wprost mówił, że polskie banki nie mają takich środków i należy teren po lotnisku Chopina sprzedać i za te pieniądze sfinansować CPK. Głos jest o tyle ważny, że to właśnie bank Pekao pełni rolę doradczą w kwestii finansowania tej budowy.

Jest to oczywiście głos również niepokojący, ponieważ nie można zrobić nic głupszego niż po prostu rozsprzedać teren deweloperom, którzy pobudują tam kolejne bloki mieszkalne, byle gęściej i byle mniej parkingów. O miejscach na urzędy, sklepy czy parki nawet nie wspomnę. Rozczarowujący jest w tym wszystkim brak głosu prezydenta Trzaskowskiego, który mając okazję zostania "drugim Starzyńskim" i wpisania się na zawsze w historię Warszawy, tematu w ogóle nie podjął.

Żyjmy jednak chwilę nadzieją i przeanalizujmy pomysły, które padały w publicznej dyskusji.

Z pewnością największym zainteresowaniem i poparciem cieszył się projekt Patryka Babuli, studenta kierunku związanego z planowaniem przestrzennym na Uniwersytecie Warszawskim. Jego praca magisterska pt. "Zagospodarowanie terenu polotniskowego powstałego po likwidacji Lotniska Chopina w Warszawie" to starannie zaplanowana architektura, która w miejscu lotniska pozwoliłaby stworzyć nową dzielnicę Warszawy.

Uwolnione kilkaset hektarów terenu, z zachowaniem układu dróg lotniska i niektórych budynków, pozwoliłoby na zamieszkanie tam przynajmniej kilkudziesięciu tysiącom osób. Obok mieszkań powstać by tam miały miejskie place, budynki usługowe czy centra biurowe.

Zgodnie z aktualnymi trendami poszczególne elementy dzielnicy projektowane byłyby przez różne biura architektoniczne, aby nadać każdej części indywidualnego charakteru. Ważnym elementem w projekcie pana Babuli było również stworzenie budynków pod przedszkola, żłobki, placówki medyczne i administracyjne.

Równie ciekawym pomysłem jest stworzenie terenów leśnych, płynnie łączących się z okolicznym zalesieniem. Duże parki miejskie, amfiteatr czy nowy zbiornik wodny to kolejne elementy, które mają uczynić z dzielnicy zielone płuca Warszawy.

Co ważne tytaniczna praca Babuli nie stoi w sprzeczności z innymi pomysłami, rzucanymi czasami w publiczną przestrzeń. Szkoda, że pomysł ten najmniejsze zainteresowanie wzbudził wśród polityków.

No to może dzielnica rządowa? Sympatia do polityków w Polsce nie odbiega specjalnie od średniej światowej, więc pomysł ten wydaje się od początku szalony i nieakceptowalny, ale potraktujmy się poważnie i pomysł ten omówmy.

Szerokie opracowanie zaprezentował na portalu X Jan Hucuł, który oprócz kwestii aspiracji i możliwości, jakie daje taka dzielnica, wykazał faktyczne problemy, z którymi boryka się administracją państwowa (a tak naprawdę – cała sfera administracji publicznej).

Chodzi nie tylko o kwestie logistyczne i fakt, że budynki rządowe rozrzucone są po całej Warszawie, ale również o to, że w dużej mierze są to budynki zwyczajnie stare, czy wręcz przestarzałe technicznie. Nie mają nowoczesnego ogrzewania, nie mają klimatyzacji czy pomieszczeń biurowych o odpowiednim standardzie.

Jak wieść niesie przekonali się o tym pracownicy ośrodka IDEAS, swego czasu głośno przekopanego przez rządzących, który pierwotnie znajdował się w supernowoczesnym wieżowcu, aby w nowej odsłonie (już jako rządowy instytut) trafić do rządowych budynków o niskim standardzie i bez klimatyzacji. W dzisiejszych czasach nawet pracownicy administracji zaczynają wymagać cywilizowanych standardów w pracy.

Jak wskazuje Hucuł, taka inwestycja to nie tylko koszty, ale i zwolnienie wielu ciekawych nieruchomości czy terenów w ścisłym centrum Warszawy. Niektóre budynki, zbudowane w '45 z cegieł pobranych z gruzów porozbiórkowych, warto po prostu wyburzyć i stworzyć nową tkankę miejską.

Nie należy też zapominać o aspektach bezpieczeństwa: dzisiaj niektóre ministerstwa i budynki rządowe są w sąsiedztwie ambasady rosyjskiej i innych ich nieruchomości. Taka dzielnica rządowa, co pokazała wojna na Ukrainie i obrona Kijowa, to również możliwość zbudowania bunkrów, ale i ułatwienie ochrony kluczowych osób.

Pomysłów jest jednak więcej – padał pomysły dzielnicy sportowej z nowymi boiskami, halami i parkami, czy na fali popularności AI – dzielnica naukowa, gdzie dominowałyby laboratoria, nowoczesne fabryki i uczelnie.

Całe szczęście teren ten jest tak duży, że można tam zmieścić właściwie wszystkie pomysły. Trzeba tylko chcieć i siąść do stołu, aby znaleźć niezbędne porozumienie pomiędzy władzami Warszawy a właścicielem terenów – rządem.

Warto dodać, że żadna z tych propozycji nie jest unikatowa w skali świata, a globalnie wiele razy już borykano się z "problemem" co zrobić z terenem po lotnisku. Tegel Projekt w Berlinie, to właśnie nowa dzielnica mieszkalno-technologiczna, która ma skupić firmy z branż nowych technologii, a mają tam do dyspozycji ponad 500 hektarów.

Jest tam miejsce i na mieszkania, szkoły, jak i duży park badawczo-przemysłowy. The Ellinikon - dzielnica łącząca mieszkania, parki, obiekty sportowe i turystyczne powstaje w Grecji. Były teren lotniska jest właśnie w trakcie przebudowy i powstawać ma kilka następnych lat.

To, co finalnie powstanie, jest jednak trochę wtórne względem samej potrzeby strategicznego zaplanowania co z tym wielkim terenem po Chopinie zrobimy. Najgorsze, co możemy zrobić, to po prostu machnąć ręką i uznać, że jakoś to będzie i lobbing deweloperów najlepiej załatwi sprawę. Nawet plan nieidealny, kontrowersyjny i budzący emocje będzie lepszy niż brak planu.

Stefan Starzyński chciał, by Warszawa była wielka. Jak sam wspomniał w słynnych słowach, kreślił ze współpracownikami plany wielkiej Warszawy przyszłości. Teraz przychodzi szansa, aby Warszawa sięgnęła po jego dziedzictwo i zaczęła marzyć o swojej wielkości. I ją zaplanować.