W ZUS pojawiają się kolejne zmiany. Po ubiegłorocznych modernizacjach prowadzących do większej cyfryzacji instytucja planuje uszczelnić system kontroli. W całym procesie ma zostać wykorzystana sztuczna inteligencja. Na czym ma polegać stosowanie AI?
W grudniu zeszłego roku ZUS chwalił się, że wdraża rozwiązania chmurowe, integrację z rejestrami innych instytucji publicznych, a także inwestuje w sztuczną inteligencję. Prof. Gertruda Uścińska stwierdziła, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał przejścia o 180 stopni z zarządzania analogowego na cyfrowe. Wtedy kluczowym zadaniem było usprawnienie polityki zdrowotnej. Aktualnie widać inną tendencję.
Działania prof. Gertrudy Uścińskiej są teraz kontynuowane przez jej następcę. Nowy prezes chce wykorzystać AI w ZUS na znacznie szerszą skalę. Urzędnicy zorientowali się, jaki potencjał drzemie w sztucznej inteligencji i chcą go wykorzystać w łapaniu oszustów. Ci, którzy dotychczas unikali kontroli, mogą w końcu wpaść.
W trakcie seminarium ZUS przy współpracy z UODO 19 czerwca, 2024 roku poruszano tematy związanie z prawem ochrony danych. Podkreślano, że ZUS jest instytucją, która przetwarza dane niemal wszystkich Polaków. Właśnie ten aspekt ma być wykorzystany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w kolejnych decyzjach. Mają one uszczelnić system kontrolowania osób i podmiotów oraz ochronić skarb państwa przed oszustwami i odpływem pieniędzy.
Z wypowiedzi Zbigniewa Derdziuka można wywnioskować, że ZUS nadał wysoki priorytet zadaniom związanym z wdrażaniem AI. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył, że algorytmy analityczne do typowania podmiotów, które powinny przejść kontrole, są stosowane już teraz.
Po głośnej sprawie nielegalnego wykorzystywania Pegasusa, wszelkie zagadnienia związane z zasadnym używaniem oprogramowania mającego styczność z danymi osobowymi, są szczegółowo kontrolowane. Zbigniew Derdziuk ubiegł pytania dotyczące legalności używania AI przez ZUS. Zaznaczył, że mają być wykorzystywane jedynie te modele działania sztucznej inteligencji, które spełniają aktualne wymagania prawne.
Zbigniew Derdziuk zapowiedział również zmiany w PUE ZUS. Chce unowocześnień obejmujących takie działania jak m.in.: odświeżenie interfejsu, rozbudowę funkcji takich jak kreator wniosków, czy pobierania zaświadczeń z konta. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych chciałby także, aby portal instytucji był bardziej przyjazny dla osób niepełnosprawnych.
Obok kwestii prawnych, pojawiają się też pytania dotyczące zastąpienia urzędników przez AI w przyszłości. Prezes ZUS znów uspakajał. Sztuczna inteligencja miałaby wspomagać pracowników, a nie ich zastępować.
Zbigniew Derdziuk podał przykład, chociażby pomocy w typowaniu decyzji o kontroli podmiotu, czy wydawaniu prostych decyzji administracyjnych. Sztuczna inteligencja mogłaby pomóc w prezentowaniu informacji urzędowych w bardziej przystępny dla obywatela sposób.
Zbigniew Derdziuk
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wywiadzie dla dziennika "Rzeczpospolita"
Zbigniew Derdziuk
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wywiadzie dla dziennika Rzeczpospolita.