Ulga dla klasy średniej: co to jest i kto może z niej skorzystać?

Z ulgi może skorzystać każdy, kto uzyskał przychody:

• z pracy na etacie (umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy) lub
• z działalności gospodarczej, podlegające opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej, pomniejszone o koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia tej działalności, z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia społeczne

w łącznej wysokości od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie.

Kto ma prawo do ulgi a kto nie?

Prawo do ulgi mają również osoby, które uzyskują przychody z pracy na etacie poza granicami kraju, zobowiązane do samodzielnego obliczenia i wpłacenia zaliczki na podatek.

Z ulgi mogą zatem skorzystać wyłącznie pracownicy zatrudnieni na tzw. etacie i przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, którzy rozliczają się na skali podatkowej.

Zgodnie z podjętą decyzją z ulgi dla klasy średniej nie skorzystają osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych (zlecenie, dzieło), emeryci, a także podatnicy płacący PIT według stawki liniowej – przypomina poradnikprzedsiębiorcy.pl. Innymi słowy: jeżeli umowa o dzieło lub zlecenie jest jedynym źródłem przychodu, ulga dla klasy średniej nie ma zastosowania.

Tacy pracownicy nie będą mogli odliczyć składki zdrowotnej. Osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych skorzystają natomiast z podwyższonej kwoty wolnej od podatku (30 tys. zł) i wyższego progu podatkowego. Zdaniem wielu ekspertów, z założeń Polskiego Ładu wynika, że nowe przepisy przyniosą najwięcej korzyści osobom, które rozliczają się na podstawie umowy o dzieło.

Połączenie etatu z umową cywilnoprawną - czy przysługuje ulga dla klasy średniej?

A co w przypadku osób, które są zatrudnione na etacie, ale dodatkowo część wynagrodzenia pobierających w formie umowy tzw. śmieciowej? Taka forma nie będzie opłacalna w przypadku, gdy umowa cywilnoprawna jest zawierana z własnym pracodawcą. Od takiej umowy obowiązkowo odprowadza się składki ZUS, w tym składkę zdrowotną a wyższa kwota wolna od podatku zostanie zwykle w całości rozliczona z wynagrodzeniem za pracę i nie będzie przysługiwała po raz drugi.

Inaczej sprawa ma się, gdy umowa cywilnoprawna jest zawierana z podmiotem innym, niż ten, dla którego pracujemy na etat. W takiej sytuacji ulga dla klasy średniej ma zastosowanie tylko w przypadku przychodów z pracy na etacie.

Takie osoby muszą jednak mieścić się w progu uprawniającym do skorzystania z odpisu, czyli między 5,7 a 11,14 tys. zł brutto miesięcznie (68,412 tys. zł a 133,692 tys. zł brutto rocznie). Jak podkreśla Business Insider Polska, z ulgi nie będziemy mogli skorzystać jeśli na samej umowie o pracę zarabiamy mniej niż 5,7 tys. zł brutto miesięcznie.

Osoby, które są w górnym progu widełek uprawniających do skorzystania z ulgi dla klasy średniej, nie muszą się zatem obawiać, że dodatkowe przychody z tytułu zatrudnienia na tzw. umowach śmieciowych wyłączą ich z możliwości skorzystania ze zniżki.

Inaczej sprawa ma się jednak w przypadku pracowników, którzy mają stałą tzw. podstawę, a resztę wypłaty dostają w ramach premii. W myśl nowych przepisów premie, nagrody, "trzynastki", benefity zapewniane przez pracodawcę, a nawet dopłaty do Pracowniczych Planów Kapitałowych wliczają się w podstawę opodatkowania. By skorzystać z ulgi, takie osoby muszą się zatem zmieścić w widełkach.

Działalność gospodarcza i etat

Przypomnijmy raz jeszcze ulga dla klasy średniej przysługuje przedsiębiorcom rozliczającym się na skali podatkowej. Przedsiębiorcom, którzy zdecydowali się rozliczać działalność według stawki liniowej, ulga dla klasy średniej nie przysługuje. Jeśli jednak łączą własną działalność z pracą na etacie, ta druga może dać im możliwość skorzystania z ulgi dla klasy średniej, pod warunkiem osiągania przychodów mieszczących się w widełkach.

Jak przypomina poradnikprzedsiębiorcy.pl, w rozliczeniu rocznym ulgę może zastosować podatnik, który jednocześnie prowadzi działalność i jest zatrudniony na etacie lub posiada więcej źródeł przychodów, które samodzielnie nie dałyby mu prawa do ulgi, ale którego łączny przychód znajduje się w przedziale między 68 412 a 133,692,01 zł.

W takim przypadku będzie się to odbywać na zasadzie osobnych źródeł, czyli każde z przychodów będą rozliczane odrębnie. Uwaga, w rozliczeniu rocznym podatnik ma obowiązek dopłaty ewentualnego podatku, o ile jego przychody przekroczyły wartość limitu ulgi dla klasy średniej z tytułu zaliczek w trakcie roku.

Jak działa ulga?

Ulga jest stosowana z mocy prawa, czyli automatycznie. Podatnik nie musi składać żadnego oświadczenia (ani płatnikowi, ani urzędowi skarbowemu). Jeśli pracownik wie, że ulga go nie dotyczy może złożyć rezygnację.

Jeśli ulga nie dotyczy pracownika (i nie złożył on dobrowolnej rezygnacji) system z automatu to zweryfikuje przy rozliczeniu rocznym; wówczas podatnik dopłaci zaległy podatek. Czyli jeśli np. pracownik zarabia więcej niż ok. 11,1 tys. brutto/m-c (ulga go nie dotyczy), a nie złożył rezygnacji, wówczas skorzysta z niższych składek miesięcznych podatku, różnicę tę jednak zwróci przy rozliczeniu rocznym.

Preferencję stosuje się w trakcie roku – przy obliczaniu zaliczek na PIT. Jest ona stosowana automatycznie ponieważ „z góry” trudno jest określić wysokość przychodów rocznych. Oznacza to, że aby z niej skorzystać pracownik nie musi składać nikomu żadnego oświadczenia.

Jak obliczyć ulgę dla klasy średniej w rozliczeniu rocznym?

Kwotę ulgi ustala się indywidualnie w zależności od wysokości przychodu (w tabeli jako "A"). Po zakończeniu roku podatkowego w zeznaniu rocznym będzie obliczana według wzoru:

Jak pracodawca oblicza ulgę dla klasy średniej w poszczególnych miesiącach?

W trakcie roku twój pracodawca przy obliczaniu zaliczek na podatek stosuje ulgę "z urzędu", dlatego nie musisz składać wniosku o stosowanie tej ulgi. Jeżeli nie chcesz, aby pracodawca stosował ulgę dla klasy średniej w trakcie roku, powinieneś go o tym poinformować.

Ulga jest stosowana za miesiące, w których uzyskałeś przychody z pracy na etacie w wysokości od 5 701 zł do 11 141 zł. Przychodami ze stosunku pracy są – oprócz świadczeń pieniężnych – również świadczenia rzeczowe oraz nieodpłatne (np. pakiety medyczne, dodatkowe ubezpieczenia, PPK w części finansowanej przez pracodawcę).

W kwocie przychodów warunkujących zastosowanie ulgi nie uwzględnia się jednak przychodów zwolnionych oraz zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, w tym również w sytuacji, gdy są one wypłacane przez pracodawcę (zasiłki to nie przychody z pracy, a z innych źródeł).

W trakcie roku możesz zrezygnować ze stosowania ulgi, składając wniosek do pracodawcy. Nie ma urzędowego wzoru wniosku o niestosowanie ulgi, ale musi on zostać złożony na piśmie. Taki wniosek składasz odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Pracodawca zaprzestanie stosowania ulgi najpóźniej od następnego miesiąca po złożeniu przez ciebie wniosku, ponieważ w tym miesiącu, w którym złożyłeś wniosek, może już nie wypłacać żadnych przychodów.

Ważne! Jeżeli zrezygnowałeś z ulgi dla klasy średniej w trakcie roku, nie tracisz prawa do skorzystania z niej po zakończeniu roku. Po spełnieniu warunków zarówno w zakresie źródeł przychodów jak i limitów, możesz w zeznaniu podatkowym skorzystać z odliczenia ulgi za cały rok. W rozliczeniu rocznym stosujesz ulgę w wysokości obliczonej według podanego wyżej wzoru.

Ulga dla klasy średniej w rozliczeniu rocznym – rozliczenie indywidualne

Jeżeli po zakończeniu roku rozliczasz się indywidualnie i chcesz skorzystać z ulgi dla klasy średniej, uwzględnij łączne przychody z pracy oraz z działalności gospodarczej opodatkowane według skali podatkowej. Jeżeli łączny przychód mieści się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł, masz prawo do ulgi.

Ulga dla klasy średniej w rozliczeniu rocznym – rozliczam się z małżonkiem

W przypadku wspólnego opodatkowania małżonków, każdy z małżonków może skorzystać z odliczenia, jeżeli spełnia warunki do jego zastosowania (uzyskuje przychody ze wskazanych źródeł i jego roczne przychody mieszczą się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł).

Jeżeli małżonkowie składają wspólne zeznanie podatkowe, z ulgi dla klasy średniej może skorzystać:

• każdy małżonek pod warunkiem, że połowa rocznych, łącznych uprawniających do ulgi przychodów małżonków, mieści się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł lub
• ten małżonek (a także każdy z nich indywidualnie), którego przychody mieszczą się we wskazanym przedziale.

Ważne! Jeżeli małżonkowie zdecydowali się na obliczenie ulgi od połowy łącznego przychodu, to nie mogą zastosować mieszanego sposobu jej uwzględniania. Oznacza to, że jeden z nich nie może uwzględnić "swojej podstawy ulgi" obliczanej od indywidualnych przychodów, a drugi – podstawy obliczonej od połowy ich wspólnych przychodów. W tym przypadku prawo do ulgi ustala się zawsze od połowy łącznych przychodów małżonków.

Taki "wspólny" sposób skorzystania z ulgi jest też możliwy, gdy jeden z małżonków nie uzyskuje żadnych przychodów.