Zajęcie bez powiadomienia. Co robić gdy komornik wejdzie na konto?

Redakcja INNPoland
To może być niespłacona chwilówka lub raty, ale również zaległości z czynszem czy terminowym płaceniem za rachunek telefoniczny. Z tym, że jego konto może zostać zablokowane przez komornika, musi liczyć się każdy dłużnik. Najczęściej dowiaduje się o tym jednak już po fakcie, kiedy kontrolę nad jego rachunkiem – często w znacznym stopniu – przejmuje egzekutor.
Komornik zajmuje nie tylko środki, które na koncie są, ale dokona również zajęcia środków przyszłych, które na rachunki dłużnika dopiero wpłyną. Fot: ARKADIUSZ ZIOLEK/East News

Czy komornik może zająć konto bankowe bez powiadomienia?

Postępowanie sądowe, a w ślad za nim postępowanie egzekucyjne (komornicze) pojawia się na skutek braku albo nieterminowego regulowania zobowiązań. Zazwyczaj będą to raty kredytów czy pożyczek. Jednak nie tylko.

– W naszej działalności pomocowej mamy wielu klientów, którzy mają długi i postępowania egzekucyjne z innych tytułów, np. brak zapłaty czynszu w spółdzielni mieszkaniowej/wspólnocie mieszkaniowej, brak zapłaty za rachunek telefoniczny czy za czesne na uczelni lub w szkole policealnej – mówi Tomasz Gabrylewicz, prawnik Europejskiej Fundacji Pomocy Zadłużonym EUROLEGE.
Tomasz Gabrylewicz

Wierzyciel może zwrócić się do sądu, a następnie do komornika w przypadku istnienia wierzytelności w dowolnej wysokości. Nawet kwota 1 grosza może być przedmiotem postępowania sądowego i późniejszej egzekucji. Nie ma dolnych, ani górnych limitów egzekucji komorniczej.

Wierzyciel najpierw musi zatem przejść drogę sądową i dopiero później, po uzyskaniu tytułu wykonawczego (decyzja, wyrok lub nakaz zapłaty wydane przez sąd, lub inny właściwy organ - przyp.red) może zwrócić się o pomoc do komornika. Najczęściej podstawą do takiego działania jest zaopatrzony w klauzulę wykonalności (urzędowy akt sądu stwierdzający, że wszelkie urzędy lub osoby są zobowiązane mu sie podporządkować - przyp. red.) nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym m.in.: O tym, że została przeciwko niemu wszczęta egzekucja z rachunku bankowego, dłużnik dowiaduje się z chwilą zajęcia konta i doręczenia zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Jak wynika z art. 805 K.p.c, przy pierwszej czynności egzekucyjnej doręcza się dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, z podaniem treści tytułu wykonawczego i wymienieniem sposobu egzekucji. Na żądanie dłużnika komornik powinien okazać mu tytuł wykonawczy w oryginalne.


Jak tłumaczą eksperci z Eurolege, zajęcie konta przez komornika bez powiadomienia jest jednak standardem i następuje niemal zawsze. Szybkość przepływu informacji między bankiem a komornikiem jest tak szybka, że zanim dłużnik otrzyma zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, to jego konto może być już wcześniej zablokowane.

Czy można zatrzymać egzekucję komorniczą?

– Z istoty swojej postępowanie egzekucyjne z rachunku bankowego musi być zaskoczeniem dla osoby zadłużonej. W przeciwnym wypadku konto bankowe mogłoby zostać opróżnione przez dłużnika. Zatem komornik sądowy zajmuje konto bankowe dłużnika bez żadnego wcześniejszego powiadomienia – tłumaczy Tomasz Gabrylewicz. Nie oznacza to jednak, że pojawienie się komornika ma być zupełną "niespodzianką".
Tomasz Gabrylewicz

Jeśli dłużnik wiedział o postępowaniu sądowym, otrzymywał korespondencję, ale nic z nią nie robił, to wówczas wszystko jest w porządku. Tak samo sytuacja ma się, gdy dłużnik się bronił, ale ostatecznie przegrał prawomocnie w procesie sądowym.

Czym innym jednak jest sytuacja, w której sąd wysyłał pozwanemu dłużnikowi listy na niewłaściwy (nieaktualny) adres zamieszkania. W takiej sytuacji komornik również pojawia się bez ostrzeżenia i istnieją proceduralne możliwości umorzenia egzekucji, a nawet odzyskania wszystkich zabranych przez komornika pieniędzy.

– Każdego dnia zgłasza się do nas od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu osób, których sprawy egzekucyjne nadają się do umorzenia – podkreśla.

Jak komornik znajduje konto bankowe?

Informacji na temat konta może też dostarczyć sam wierzyciel, który wie np. z jakiego konta dłużnik dokonywał wpłat za zakupione towary, czy wykonane usługi. Do tego, by komornik znalazł numer konta bankowego dłużnika, wystarczy mu jednak sam PESEL. Na jego postawie wysyła zapytanie do systemu OGNIVO. To system, który umożliwia szybką komunikację w formie elektronicznej pomiędzy bankami oraz pomiędzy bankami a innymi podmiotami uprawnionymi do uzyskiwania informacji o klientach banków.

Jeśli dłużnik ma w danym banku kilka rachunków, wszystkie zostaną zajęte przez komornika.
Czytaj także: Ułatwiona praca i więcej czasu na kontakt z dłużnikiem. Komorników wspomoże sztuczna inteligencja

Co zrobić, gdy komornik zajął konto bankowe?

Po tym, gdy komornik zajmie nam konto, należy jak najszybciej skontaktować się z bankiem, który prowadzi zajęty rachunek. Należy ustalić, jaki komornik dokonał zajęcia oraz poznać sygnaturę akt komorniczych. Mając powyższe informacje można zadzwonić do samego komornika i dowiedzieć się co jest podstawą toczenia egzekucji.

Tomasz Gabrylewicz z Eurolege podkreśla, że w przypadku, w którym komornik pojawił się bez żadnego wcześniejszego powiadomienia, dłużnik może doprowadzić do umorzenia egzekucji i odzyskania zabranych pieniędzy. Warunek jest jednak jeden – zanim pojawił się komornik, dłużnik nie wiedział nic o toczącym się w przedmiocie danego długu postępowaniu sądowym. – Jeśli wiedział i otrzymywał przesyłki z sądu, to nie ma co liczyć na pozytywne załatwienie sprawy – zaznacza ekspert.

– Mówimy jednak o pismach z sądu, a nie od wierzyciela, czy jego następcy, np. firmy windykacyjnej. Konieczne jest w takiej sytuacji skierowanie do sądu wniosku o prawidłowe doręczenie tytułu egzekucyjnego oraz złożenie stosownego odwołania od wydanego przez sąd orzeczenia, np. sprzeciwu od nakazu zapłaty – tłumaczy prawnik.

Czy komornik może zająć wspólne konto?

Gdy komornik “wchodzi” na konto, zajęte zostają nie tylko środki obecne koncie lub kontach dłużnika. Dokona zajęcia także środków przyszłych, które dopiero wpłyną na rachunki dłużnika.

Co ważne, zajęcie nie może dotyczyć wszystkich środków, które znajdują się na koncie dłużnika. Kwota wolna od zajęcia to równowartość 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2022 kwota wolna od zajęcia komorniczego konta bankowego wynosi 2257,50 zł. Uwaga, kwota wolna jest do dyspozycji dłużnika przez dany miesiąc, zeruje się z początkiem następnego.

Bank jest zobowiązany do przekazania środków z zajętego rachunku niezwłocznie po upływie 7 dni od dostarczenia zawiadomienia. Środki są przekazywane na konto komornika. Co ważne, komornik ma prawo do zajęcia środków nawet jeżeli dłużnik jest współwłaścicielem konta - na przykład ze swoim małżonkiem. Partner ma jednak pewne pole do obrony.

– Zgodnie z przepisem 8912 § 1 kodeksu postępowania cywilnego tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko jednemu z małżonków uprawnia do toczenia egzekucji z rachunku wspólnego małżonków. Jednak małżonek niebędący dłużnikiem może bronić się przed zajęciem środków zgromadzonych na rachunku wspólnym – mówi Tomasz Gabrylewicz.
Tomasz Gabrylewicz

[Małżonek może się bronić] jeśli na rachunku wspólnym małżonków zgromadzono środki, które nie wchodzą do majątku osobistego dłużnika, albo też środki, które nie pochodzą z pobranego przez dłużnika wynagrodzenia za pracę, dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy.

W tym celu małżonek musi wytoczyć powództwo o zwolnienie środków wolnych od zajęcia na wspólnym koncie bankowym.

Odblokowanie konta przez komornika

Jak pisze na swoim blogu komornik Przemysław Wojnowski, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Będzinie, zablokowane konto bankowe przez komornika można odblokować właściwie w jeden sposób – spłacając zadłużenie.

– Osobą, do której należy się udać, jest komornik. Warto spróbować rozłożyć zadłużenie na raty, jeśli długi są na tyle wysokie, że nie da się ich szybko spłacić. Do tego dochodzą odsetki i opłaty egzekucyjne, mogą to więc nie być niskie kwoty. Bank może odblokować konto dopiero po otrzymaniu pisma od funkcjonariusza publicznego o umorzeniu postępowania – czytamy.

Czy można zamknąć konto zablokowane przez komornika albo po prostu zmienić bank? Przemysław Wojnowski tłumaczy, że nie zda się to na wiele – taka czynność zostanie odnotowana, a należności i tak zostaną pobrane, niezależnie od tego, ile kont i w jakich bankach będzie miał dłużnik.